Samenwerking voor dementiezorg hard nodig

De zorg voor mensen met dementie is complex. Er zijn veel verschillende zorg- en
welzijnsorganisaties in Rivierenland die zorgen voor mensen met dementie. Maar ook het netwerk rondom de cliënt is minstens zo belangrijk. Praktijkondersteuner Edith Grandia, wijkverpleegkundige Eline Donk en dementieconsulente Anna van Gelderen werken intensief samen voor cliënten met dementie in de regio Rivierenland en vertellen over hoe belangrijk een goede samenwerking binnen het netwerk is.

Edith werkt als praktijkondersteuner bij huisartsenpraktijk Fonteijn in Culemborg: “De lijnen zijn gelukkig heel kort. En heel hard nodig, want door de vergrijzing zie ik steeds meer kwetsbare ouderen waaronder veel mensen met dementie. Als een dementieconsulente nog niet in beeld is, ben ik verantwoordelijk voor de zorg die de cliënt krijgt. Vaak zijn er meerdere mensen om de patiënt heen die zich zorgen maken, die dan bij mij aankloppen. Die druk is daardoor af en toe groot. In september 2021 kreeg ik een signaal van een consulente van Elk Welzijn over een meneer, die regelmatig in het Odensehuis in Culemborg kwam. Zij maakte zich zorgen over hem. Gelukkig stond meneer open voor hulp. Onze eerste zorg was de medicatie inname. Hiervoor is de thuiszorg ingezet. Daarnaast werd nader onderzoek en diagnostiek aangevraagd via de Specialist Ouderengeneeskunde (SO). Al snel stelde de SO dementie vast bij hem. Hij kon steeds minder goed voor zichzelf zorgen. Ik heb in de eerste periode veel contact gehad met zijn mantelzorger, die zich ernstig zorgen maakte over hem. Zodra de diagnose bekend was, is er een dementieconsulente consult aangevraagd.”

Creatieve oplossingen
Eline Donk, wijkverpleegkundige bij Curadomi, was verantwoordelijk voor inzet van de thuiszorg voor hem: “Twee keer per dag kwam een collega of ik langs om te zorgen dat hij zijn medicatie innam, zijn maaltijd kreeg en om hem te verzorgen. Maar hij accepteerde lang niet alle zorg. Als zijn mantelzorger dan vervolgens langskwam, kwam de zorg alsnog bij hem terecht. En hij had al genoeg op zijn bordje. We zijn met elkaar op zoek gegaan naar creatieve oplossingen, zodat het voor de cliënt, zolang hij nog thuis woonde, zo comfortabel en veilig mogelijk was.”

OZO verbindzorg onmisbaar
Ook dementieconsulente Anna werd ingeschakeld, omdat de zorg voor deze cliënt veelomvattend was: “Iedereen die betrokken was, werd op de hoogte gehouden via OZO verbindzorg.” aldus Anna. Echt onmisbaar, want zo gebeuren er geen zaken dubbel en is voor iedereen duidelijk welke afspraken er gemaakt zijn rondom de zorg van deze cliënt. Want ook zijn mantelzorger en de welzijnsorganisaties hebben toegang tot de afspraken die er over de zorg gemaakt worden en hoe het met hem gaat. Zo konden we samen goed naar oplossingen zoeken voor de best mogelijke zorg. Eline sluit zich daarbij aan: “Via OZO weet je ook wie vanuit elke partij verantwoordelijk is voor een cliënt en wie welke rol heeft. Dat maakt het afstemmen van de zorg een stuk makkelijker. Tegelijkertijd vind ik wel dat iedereen zich bewust moet zijn van de verantwoordelijkheid die hij/zij heeft in de zorg voor de cliënt. Je hoeft bijvoorbeeld niet altijd alle signalen met alle betrokkenen te delen.”

Zorg volgens stepped care methode
Anna vertelt ook over de zogeheten stepped care methode. Dat houdt in dat lichte zorg wordt ingezet waar het kan en zware zorg waar het moet. Anna: “Gezien de grote zorgvraag in onze vergrijzende regio heeft deze manier van zorg inzetten voordelen. In het geval van deze cliënt ging het om zware zorg waar veel partijen een taak hadden. Maar het heeft ook een grote keerzijde. De dementieconsulente wordt volgens deze werkwijze in het algemeen pas in een laat stadium ingezet. En soms is er dan al sprake van een (dreigende) crisissituatie.

En daardoor is het lastig voor ons als dementieconsulenten om de cliënt en het netwerk te leren kennen, te bespreken wat belangrijk is voor hem of haar en is het moeilijker om een vertrouwensband op te bouwen. De snellere inzet van een dementieconsulent is in sommige gevallen zeer wenselijk, zodat al in de beginfase meer tijd besteed kan worden aan preventie en een toekomstplanning. Met als uiteindelijk doel: de cliënt zo lang als mogelijk thuis te laten wonen en crisissituaties te voorkomen.”

Bellen kan altijd
Edith: “De dementieconsulenten zijn hard nodig. Ik heb simpelweg niet de tijd om alle contacten rondom de cliënt met dementie te onderhouden, in een praktijk met steeds meer ouderen met klachten die wijzen op dementie. Ik probeer de tijd dat ze op de wachtlijst staan zo goed mogelijk te overbruggen, maar ik vind het moeilijk dat ik dan niet de aandacht en zorg kan geven die de patiënten eigenlijk nodig hebben.”

Anna is zich daar zeer van bewust en geeft andere zorgprofessionals daarom ook het advies om, als er signalen zijn dat het niet goed gaat met een cliënt vanwege de gevolgen van dementie, contact te zoeken met één van de dementieconsulenten. Want ook al er is een wachtlijst, de dementieconsulenten denken graag mee over (praktische) oplossingen of zorginzet.

Tot slot vertelt Edith: “Wat ik nog graag mee wil geven aan iedereen die betrokken is in de zorg voor mensen met dementie: vergeet niet te genieten van het contact van de cliënt en de samenwerking met andere professionals. Het is veel en soms zwaar, maar vergeet niet dat je met elkaar heel veel positieve dingen kunt bereiken. En dat is enorm waardevol!”

Wil je meer weten over de stepped care methode? Kijk dan op pagina 9 van het rapport over de werkwijze van het Netwerk Dementie Rivierenland.

Meer informatie over OZO Verbindzorg: lees ook het artikel in de nieuwsbrief van december 2023.

Maak je je zorgen over iemand vanwege dementie? De contactgegevens vind je op de website van het Netwerk Dementie Rivierenland.